Dzięki konieczności pracy zdalnej, ostatnimi laty, znane jest już powszechnie pojęcie e-learningu oraz blended-learnigu. W ciągu kilku ostatnich lat pojawiło się też pojęcie kolejne, tajemniczo brzmiące: m-learning (mobile learning). Coraz częściej pojęcie to pada również w aspekcie wykorzystania go w szkołach.

M-learning (mobile learning) to nic innego jak mobilne uczenie się z wykorzystaniem przenośnego, bezprzewodowego sprzętu jak laptopy, palmtopy, a także smartfony. Wszystkie te urządzenia, aby spełniały wymogi m-learningu, powinny posiadać stały, bezprzewodowy dostęp do Internetu w każdym możliwym miejscu. O dostęp do Internetu dziś już nietrudno, smartfony czy tablet posiada już więcej jak 80% młodych ludzi. Liczba ta nieustannie rośnie.

Urządzenia, o których mowa stały się nowym, masowym medium o ważnej i wciąż rosnącej skali oddziaływania. Nie należy widzieć w nich tylko zbyt małych ekranów, niewygodnych klawiatur i winić ich za małe możliwości i niepoważne zastosowania (w dużej mierze stereotypowe zastosowanie tylko do gier w telefonach). Stacjonarne komputery, do których zazwyczaj porównujemy urządzenia mobilne, będą za chwilę sprzętem odchodzącym do historii. Ich miejsce zajmie każde urządzenie mobilne. Potencjał edukacyjny mobilnych technologii jest ogromny. Istnieje wiele dowodów, że upowszechnienie mobilnych urządzeń i Internetu nie tylko ratuje życie i zdrowie, ale także przyspiesza rozwój jednostek i całych społeczeństw, chroni przed bezrobociem i wykluczeniem społecznym. Mobilne urządzenia są doskonałą formą nauczania i wspierania kompetencji przedsiębiorczych i społecznych. Zamiast nauczać tylko za pomocą tradycyjnych środków dydaktycznych warto sięgać po urządzenia mobilne, wprowadzając do edukacji elementy oddziaływanie językiem ucznia. Wszak smartfon i tablet to środowisko młodego człowieka, który doskonale zna ich możliwości.

Nauczycielu! Jeden komputer w klasie, kilku uczniów z tabletami i smartfonami to doskonały punkt wyjścia. Postaraj się, aby w klasie szkolnej był dostęp do Internetu. Zezwól uczniom na wybieranie formy oddawania pisemnych prac, zwłaszcza domowych. Może to odbywać się na kilka różnych sposobów:  napisane ręcznie, wydruki prac przygotowanych w edytorze (np. Word), dokumenty online opublikowane lub udostępnione Ci online poprzez Internet.

Zaakceptuj i wdrażaj w swojej pracy nowy model współpracy nauczyciel – uczeń, oparty na wzajemnym uczeniu się od siebie. Uczniowie mogą pokazać Ci w jaki sposób wykorzystywać urządzenia mobilne. Ustal z uczniami podział kompetencji oraz zakres wzajemnej pomocy. Uczniowie najczęściej przewyższają nauczycieli w praktycznych umiejętnościach dotyczących technicznej obsługi urządzeń i aplikacji internetowych. Nie bój się tego i wykorzystuj do codziennej pracy z nimi. Nie staraj się podtrzymywać dotychczasowego modelu, w którym Ty masz być mistrzem we wszystkich obszarach pracy z uczniami. To dziś jest model niesprawdzający się, ponadto ogranicza możliwości twórczego rozwiązywania problemów Twoich uczniów. Pozwól im działać. Zaakceptuj udostępnianie i  publikowanie przez siebie i uczniów niepełnych, niedokończonych, niedoskonałych, czasem błędnych treści w Internecie. Będzie to doskonały początek we wspólnym uczeniu się od siebie. Postaw na proces tworzenia, towarzysz swoim wychowankom w tym procesie. Produkt gotowy, sztywno zamknięty pozbawia młodzież radości tworzenia i całkiem uniemożliwia korzystanie z zalet dyskusji nad tworzoną wiedzą. Burza mózgów, wymiana informacji i opinii może być świetnym punktem wspólnym dla Ciebie i Twoich uczniów.

Zastanów się też poważnie nad swoją obecnością w sieci w jakiejś prostej formie, choćby w postaci samodzielnie prowadzonej e-tablicy ogłoszeń dla uczniów (np. padlet). Wychodź z uczniami poza mury szkoły. Jednym z najważniejszych czynników odróżniających smartfony i tablety od komputerów stacjonarnych jest ich mobilność. Możesz je zabrać do teatru, na łąkę, do lasu czy na ławkę w pobliżu szkoły, żeby tam przeprowadzić zajęcia. Dzięki mobilnym urządzeniom można łatwo uczniów zmotywować do bardzo sensownej własnej aktywności pozalekcyjnej oraz owocnej edukacyjnie.

„Smartfon dysponuje ekranem o bardzo niewielkiej rozdzielczości i wymiarach, zwykle także o ograniczonym kącie obserwacji. Oglądamy go z odległości znacznie mniejszej od wyciągniętej ręki, jednoosobowo. Pozwala na niemal intymny kontakt z obrazem, którego można dotknąć. Uniemożliwia skupienie się na detalu obrazu - autor przekazu musi więc wyeksponować szczegół, powiększając go na cały ekran. W naszej percepcji przypomina przypatrywanie się małej fotografii, intymnemu kontaktowi z bliską osobą. Oglądanie jest możliwe w każdej sytuacji i w każdym miejscu, na przykład w kolejce do kasy, w tramwaju. Mały obraz i konieczność trzymania w dłoni uniemożliwia dłuższy skupiony odbiór. Medium to jest naturalnie ukierunkowane na młodych odbiorców, bo lubi mały dystans i wymaga do tego dobrej akomodacji oka, nieosiągalnej dla starszych osób.” / Mobilna edukacja, czyli rewolucja w nauczaniu, Przewodnik dla nauczycieli - pobierz TUTAJ

W jaki sposób pracować z młodzieżą za pomocą m-learningu?

Z pomocą przychodzi nam przede wszystkim metoda projektu (np. webquest). Zastanówmy się teraz jak praktycznie wykorzystać ją do pracy z urządzeniami mobilnymi. Projekt uczniowski zakłada wspólne określenie przedmiotu pracy i podział obowiązków. Ustal z młodymi ludźmi nad czym będziecie wspólnie pracować i uprzedź ich, że w pracy tej będą wykorzystywać swoje tablety, smartfony czy laptopy i będą mieć stały kontakt z siecią. Zobaczysz ich entuzjazm!

Do bieżącego zarządzania projektem możesz wykorzystywać Kalendarze Google (mają doskonałe możliwości współpracy grupowej, powiadamiania, synchronizowania z urządzeniami mobilnymi). Zadbaj, aby wszyscy mieli zawsze dostęp do aktualnego harmonogramu i kolejnych działań. Pomogą automatyczne ustawienia powiadomienia SMS i e-mail. Można również wykorzystać Doodle.com. Ta aplikacja zapewni bezproblemowe dogrywanie terminów, umawianie się na spotkania w większych grupach. W planowaniu i opracowywaniu informacji pomoże na pewno wspólne przygotowywanie dokumentów online (np. Google Docs). W trakcie pracy metodą projektu należy dokumentować postępy poszczególnych działań. Młodzież może wykorzystywać do tego celu zdjęcia i filmiki - zupełnie wystarczą rejestracje za pomocą urządzeń mobilnych (telefony komórkowe). Możesz razem z uczniami stworzyć wspólny blog projektowy i tam sadzać wygenerowane pliki. Wywiady i rozmowy można rejestrować i zachowywać w postaci prostych podkastów w formacie mp3. Do tego celu wystarczy dyktafon w komórce. Jeszcze inną możliwość dają tzw. fotokasty. Uczniowie mogą przecież wykonywać serię zdjęć i nagrywać na dyktafon rozmowy, wywiady, a następnie połączyć pokaz slajdów z nagraniem audio. Każdy bardziej bystry uczeń poradzi sobie z takim zadaniem. Efekty pracy można publikować w kanale Youtube lub na Facebooku. Jeśli pomyślicie o założeniu bloga projektu, z pomocą przyjdzie serwis Blogger lub WordPress. Obie aplikacje umożliwiają w prosty i jasny sposób prowadzenie współpracy grupowej, szybkiej komunikacji. Uczniowie mogą dodawać komentarze i zamawiać subskrypcje, nie tylko ze swoich laptopów ale też ze smartfonów. W ten sposób Wasz projekt będzie żył i aktywizował Twoich wychowanków do większego zaangażowania.

Na zakończenie projektu warto pomyśleć o prezentacji wykonanych działań. Można do tego celu użyć starego, dobrego Power Pointa lub wykorzystać prezentacje nieszablonowe, np. Prezi.com. Prezentacje można publikować w serwisach społecznościowych lub zaprosić większe grono gości i podsumować projekt w wirtualnych pokojach, do których dostęp jest możliwy z większości tabletów i telefonów.

Coraz więcej programów i aplikacji jest już dostępnych do użycia z urządzeń mobilnych, potraktuj je zatem jako swoje podstawowe narzędzie pracy. Najbardziej znane serwisy społecznościowe czy komunikatory (np. Skype) można już obsługiwać z prostych smartfonów, mogą zatem stanowić niezwykle atrakcyjne narzędzia do pracy z młodzieżą.

Twoja lekcja nie musi zatem ograniczać się tylko do klasy szkolnej. Każda lekcja może być już dziś doskonałą przygodą, w której uczniowie wykorzystują znajomość języków obcych (wywiady z obcokrajowcami), wyszukiwania i tworzenia informacji (wiki) a także zarządzania nią (serwisy społecznościowe).

Wiemy już, że nie należy bać się tego, co nowe. Może to być doskonały punkt łączący aktywność nauczyciela, który zaprasza do współpracy swego ucznia, tworząc tym samym platformę doświadczeń i wymiany umiejętności. Rozpocznij już dziś nową formę swoich działań, porozmawiaj z uczniami i zaproponuj im nowy punkt widzenia, zobaczysz co się wydarzy…

Agnieszka Ciereszko - właścicielka firmy Virtus Centrum Wsparcia Aktywności i Rozwoju, marki Akademia Webinaru oraz Redaktor Naczelna kwartalnika “Doradca Kariery”. Wykładowca akademicki na kilku uczelniach. Współzałożycielka poznańskiego Stowarzyszenia WiDoK, działającego na rzecz planowania i rozwoju kariery. Autorka dwóch prac magisterskich: z andragogiki i psychologii, poradników i informatorów oraz książki dla młodzieży: „Praca i ja. Przygoda życia”. Twórca gier szkoleniowych oraz nowoczesnych narzędzi edukacyjnych. Popularyzatorka refleksyjności i empatii w nauczaniu. Doświadczony żeglarz i mama 18 letniego syna. Życiowe motto: To, co ważne, usłyszysz tylko w ciszy. Tylko tam odnajdziesz siebie.