Kobiety są niedoreprezentowane między innymi w dziedzinie polityki, jak również w radach nadzorczych wielkich korporacji międzynarodowych. Jakie zjawiska towarzyszą kobietom i zarazem utrudniają im możliwość osiągnięcia wysokiej pozycji na rynku pracy oraz satysfakcjonującego statusu społecznego? Należy tutaj wymienić niewidzialne bariery takie jak: „szklany sufit”, „szklane ruchome schody”, „lepka podłoga”, „szklane ściany” i „aksamitne getto”, pojawiające się na drodze do rozszerzenia perspektyw kariery zawodowej kobiet.
Pojęcie to dotyczy stanowisk kierowniczych zajmowanych przez kobiety i ograniczonych możliwości dalszego awansowania. Termin ten, zawiera również zestaw niewidzialnych barier, do których należy zaliczyć postawy osób decyzyjnych, procedury poszukiwania i rekrutacji nowych pracowników, politykę i strukturę organizacji, które tworzą osoby sprawujące władzę, mianowicie, np. dyrektorzy i kierownicy. Kolejnym istotnym aspektem, który wyjaśnia niniejsze zjawisko są uprzedzenia dotyczące kobiet, kontakty międzyludzkie a także siła zwyczajów. Termin ten eksponuje istotne znaczenie jakim jest wyższość mężczyzn nad kobietami w zakresie dostępności i możliwości awansowania. Zajmowanie wysokich stanowisk jest zarezerwowane dla płci męskiej, zaś kobiety mogą jedynie obserwować ich rozwój i działalność.
Termin ten dotyczy wykonywania zawodów charakteryzujących się niskim statusem społecznym oraz w których szanse awansowania są znikome bądź w ogóle nie występują. Pojęcie to odnosi się do takich sfeminizowanych stanowisk jak: urzędniczka, sekretarka, kosmetyczka, krawcowa i pomoc domowa. Ograniczone perspektywy rozwoju zawodowego oraz niskie wynagrodzenie, powodują brak możliwości poprawienia swojej pozycji zawodowej na rynku pracy.
Termin ten jest przeciwieństwem „szklanego sufitu”. Pojęcie to można zdefiniować jako niewidzialną siłę, dzięki której mężczyźni mają ułatwioną drogę na szczyt kariery. Mężczyźni, którzy znajdują się w gronie osób wykonujących typowo kobiece zawody, są uprzywilejowani i dzięki temu ich możliwości awansu są nieograniczone. Awansowanie na wyższe szczeble kariery ułatwia im również przekonanie, że mężczyźni nie powinni wykonywać zawodu typowo kobiecego. Z kolei kobiety pomimo tego, że pracują w branży sfeminizowanej, mają utrudnioną możliwość rozwoju poprzez fakt uznania i dominacji mężczyzn na stanowiskach decyzyjnych.
Pojęcie to dotyczy kobiet, które zajmują stanowisko podstawowe we firmie. Możliwości awansu są utrudnione, ponieważ brak takiej jednostce doświadczenia niezbędnego na stanowisku kierowniczym. Zawody, które należą do tej grupy to w szczególności różnego rodzaju prace pomocnicze oraz praca biurowa. Osoby zajmujące stanowiska kierownicze, dyrektorskie przed objęciem takiej funkcji posiadają również odpowiednie doświadczenie na samodzielnym i odpowiedzialnym stanowisku. W związku z tym daje to podstawę i możliwość do dalszego rozwoju kariery zawodowej i uzyskania stabilnej pozycji na rynku pracy.
Pojęcie to jest ściśle związane z podziałem dotyczącym wykonywania określonych zawodów przez obie płci. Podział na zawody typowo kobiece i męskie uwidacznia się już na początku wyboru wykształcenia przez jednostki. Następnie na rynku pracy w efekcie występuje ograniczony dostęp kobiet do stanowisk inżynieryjno-technicznych, jak również związanych z marketingiem i produkcją. Kobieta jest postrzegana w wyżej wymienionych dziedzinach w sposób stereotypowy, mianowicie jako skromna, oddana, której jedną z głównych ról w życiu jest macierzyństwo. W zawodach wykonywanych typowo przez mężczyzn, kobiecie trudno uzyskać stabilną pozycję i być postrzeganą przez nich jako profesjonalistka w danej dziedzinie.
Dodatkowe informację na temat wyżej wymienionych zjawisk można znaleźć w:
Budrowska, B., Duch, D., Titkow A., (2003). Szklany sufit : bariery i ograniczenia karier polskich kobiet, Warszawa.
Budrowska, B. (2004). „Szklany sufit”, czyli co blokuje kariery kobiet, Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej Zakład Teorii Kultury i Metodologii Nauk o Kulturze, Lublin.
Gawrycka, M., Wasilczuk, J., Zwiech, P., (2011). Szklany sufit i ruchome schody – kobiety na rynku pracy, CeDeWu Sp. Z o. o., Warszawa.
Kupczyk, T. (2009). Kobiety w zarządzaniu i czynniki ich sukcesu, Wyższa Szkoła Handlowa, Wrocław.
Lisowska, E. (2010). Równouprawnienie kobiet i mężczyzn w społeczeństwie, Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Marciniak, A. (2004). Niewidzialne bariery awansu kobiet – Apokryf „Szklanego sufitu”? , Poznań
Titkow, A. (red.). (2003). Szklany sufit: bariery i ograniczenia karier kobiet: monografia zjawiska, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Paulina Dysarz - absolwentka Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, specjalność: finanse i zarządzanie usługami społecznymi oraz kursu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w obrębie zawodu księgowego. Autorka pracy dyplomowej pt. ”Nierówności płci względem wybranych wskaźników rynku pracy”. Jej pasją są podróże nie tylko rowerowe, ale także górskie. Miłośniczka via ferrat w Dolomitach i w Alpach Szwajcarskich.
Zapraszamy na szkolenie rozszerzające temat rozwoju osobistego i zmiany:
"Zmiana w życiu. Jej wartość. Czy jesteś do niej gotowy?"
